Asfalt Geri Kazanımı
ASFALT KAPLAMANIN SÖKÜLMESİ
Mevcut yol üst yapısını oluşturan Bitümlü sıcak karışım tabakaları, belirli bir kullanım süresinden sonra ömrünü tamamlar. Çeşitli etkilerle deforme olur, kullanılamaz hale geldiğinden ya da başka nedenlerle yenilenmesi, onarımı ve profilinin düzeltilmesi veya uygun bir sürüş yüzeyi elde edilmesi için kaplandığı yerden kazınıp sökülür.
SÖKÜLMÜŞ ASFALT KAPLAMA
Kullanıldığı yerden sökülen asfalt tabakaları, tehlikeli atık sınıfında değildir. İnşaat ve yıkıntı atığı (moloz) olarak “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” ne göre kontrol edilmesi gerekmektedir.
GERİ KAZANILMAK İSTENEN ASFALT KAPLAMA
(Reclaimed Asphalt Pavement)
RAP
SÖKÜLMÜŞ ASFALT KAPLAMANIN YENİDEN KULLANIMI (GERİ KAZANIMI)
Kullanıldığı yerden sökülen asfalt tabakaları, içindeki bitüm nedeniyle rijit bir yapıya sahip olmamasından, diğer inşaat atıkları beton gibi dolgu vb. başka amaçla değerlendirilememektedir.
Sökülmüş asfalt tabakaları, bu özelliği ile geri kazanım için bir avantajdır. Uygulanacak doğru proseslerle yeniden şekillendirilerek geri kazanılması ile yeni asfalt yapımında kullanılabilir ve daha yüksek ekonomik değer yaratılabilmektedir.
GERİ KAZANILMIŞ ASFALT BETONU
(Recycled Asphalt Concrete)
RAC
Asfaltın geri kazanılması konusunda en iyi durumda olan Amerika Birleşik Devletleri’ nde;
Yaklaşık olarak;
| Dergi benzeri yayınlar | %23 |
| Cam şişeler | %31 |
| Plastik içecek ambalajları | %37 |
| Basılı malzemeler | %56 |
| Alüminyum kutular | %60 |
| Asfalt | %80 |
Geri kazanım oranlarına sahiptir. Bu oran, yaratılabilecek çevresel ve ekonomik etkilerin önemini göstermektedir.
E-MAK ürünü olan TUBİTAK tarafından TEYDEB programı kapsamında desteklenmekte olan RATech – Asfalt Geri Kazanım Tesisimiz ile çok yüksek oranda geri dönüşüm yapabilmekteyiz Bu sayede çevresel etkilerin önlenmesi ve maliyetlerinin azalması ile başlı başına çok önemli bir küresel kazanç sağlamaktayız.
Tablo Asfalt üretim maliyetinin, sökülmüş asfaltın geri kazanılması halindeki maliyetleri ile karşılaştırılması
MALİYET KARŞILAŞTIRMASI | ||||
MALİYET FAKTÖRLERİ | GERİ KAZANIM OLMAKSIZIN | GERİ KAZANIM İLE | ||
Agrega Kullanım Oranı | Geri Kazanım Kullanma Oranları | |||
100% | 30% | 50% | 70% | |
Tabloda yer alan değerler para birimi olmayıp birim maliyet içindeki payları (oranları) sayısal olarak gösterecek şekilde kullanılmıştır. | ||||
Taş Çıkarma | 3,7 | 2,6 | 1,8 | 1,1 |
Arka Nakliye | 3,4 | 2,4 | 1,7 | 1,0 |
Taş Kırma | 3,1 | 2,2 | 1,5 | 0,9 |
Taşıma | 5,1 | 3,5 | 2,5 | 1,5 |
AGREGA | 15,2 | 10,6 | 7,6 | 4,6 |
FARK | -30,0% | -50,0% | -70,0% | |
Bitüm Oranı | %5,0 | %4,17 | %3,70 | %3,60 |
Bitüm | 56,3 | 54,0 | 51,7 | 49,6 |
Taşıma | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 0,7 |
Isıtma | 2,8 | 2,7 | 2,6 | 2,5 |
BİTÜM | 60,0 | 57,5 | 55,1 | 52,8 |
FARK | -4,2% | -8,2% | -12,0% | |
Elektrik | 5,6 | 3,9 | 2,8 | 1,9 |
Asfalt Plenti Agrega Isıtma Giderleri | 11,3 | 7,9 | 5,5 | 3,9 |
İşçilik Giderleri | 5,6 | 5,6 | 5,6 | 5,6 |
İŞLETME GİDERLERİ | 22,5 | 17,5 | 13,9 | 11,4 |
FARK | -22,5% | -38,3% | -49,3% | |
Elektrik | 0,0 | 1,3 | 2,2 | 3,1 |
Agrega Isıtma Giderleri | 0,0 | 3,6 | 6,0 | 8,4 |
Asfaltın Sökülmesi | 1,1 | 1,1 | 1,1 | 1,1 |
Sökülen Asfaltın Taşınması | 0,8 | 0,8 | 0,8 | 0,8 |
Sökülen Asfaltın Yükleme ve Boşaltması | 0,3 | 0,3 | 0,3 | 0,3 |
Sökülen Asfaltın Kırılması Elenmesi | 0,0 | 0,6 | 0,6 | 0,6 |
GERİ KAZANIM GİDERLERİ | 2,3 | 7,7 | 11,0 | 14,3 |
FARK | 243,1% | 388,4% | 533,8% | |
TOPLAM | 100,0 | 93,3 | 87,6 | 83,1 |
6,7% | 12,4% | 16,9% | ||
Avrupa Komisyonunun 1996 yılında yayınladığı Entegre Kirliliğin Önlenmesi ve Kontrolü Direktifi ile işletmeleri eko-verimlilik ve kaynak verimliliğini sağlamak üzere, kirliliğin kaynakta kontrol edilmesi ve atıkları azaltılması, geri kazanmaya zorlamaktadır.
AB uyum çerçevesinde, Türkiye çevre mevzuatının da entegre kirliliğin önlenmesi yaklaşımını en yakın zamanda içerecek bu durum, asfalt üretim tesisleri çevresel etkileri ve atıkları azaltılmaya ve atıklarını geri kazanmak üzere geri kazanım teknolojilerine sahip olmaya zorlanacaktır. Dünyada her yıl yaklaşık 1.500 milyon ton asfalt üretimi için 1.425 milyon agrega ve 75 milyon ton bitüm tüketilmekte, sökülen asfalttın oluşturduğu atık yığınları doğaya kontrolsüz olarak terk edilmektedir.
Amerika Birleşik Devletlerinde her yıl yaklaşık 500 milyon ton asfalt üretimi, yaklaşık % 15’ini sökülmüş asfaltın geri kazanılması ile asfalt ile yapılmakta ve yılda 300 milyon $ tasarruf sağlanmaktadır.
Ülkemizde yılda üretilen 15 milyon ton asfaltın yaklaşık % 72 si olan 10 milyon ton şehir içi yol yapımında kullanılmakta ve bu miktar giderek artmaktadır. Bu durum geri kazanımın en verimli ve etkin şekilde şehir içi uygulamalarda sağlanabileceğinden yerel yönetimlerin geri kazanım konusunda daha aktif rol üstlenmeli örnek ve öncü olmalıdırlar.
Şehir içi yol yapımı için üretilen yılda 10 milyon ton asfaltın sadece % 1 nin geri kazanılmış asfalt ile üretilmesi ile; -Her yıl 100 bin ton asfalt atığı yığınları oluşmayacak, taş ocaklarından 100 bin ton daha az taş çıkarılacak, yaklaşık 3 bin ton daha az bitüm tüketilecektir. Bütün bu hammadde tüketimlerin azalması ile entegre kirlilik aynı oranda azalacak, Asfalt üretim maliyetleri düşecek, aynı miktarda hammadde ve diğer kaynak tüketilerek daha fazla asfalt yol yapılacaktır.